Lọc dầu Dung Quất góp phần giúp Quảng Ngãi "nhảy số" trong thu ngân sách

.

(BĐT) -Cơ cấu kinh tế và nguồn thu của Quảng Ngãi đã thay đổi ngoạn mục từ năm 2009 khi Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất cho ra dòng sản phẩm thương mại đầu tiên. Từ một địa phương Trung ương phải bố trí ngân sách, đến nay Quảng Ngãi là một trong các địa phương top đầu đóng góp vào ngân sách quốc gia.

Nhà máy Lọc dầu Dung Quất

NMLD Dung Quất là NMLD đầu tiên của Việt Nam do Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn quản lý, vận hành, được xây dựng tại xã Bình Trị, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, có quy mô hơn 900 ha, công suất thiết kế khoảng 140.000 thùng dầu thô/ngày, dự kiến tăng lên 171.000 thùng dầu thô/ngày sau khi nâng cấp mở rộng. Hiện Nhà máy đáp ứng hơn 30% nguồn cung xăng dầu trong nước với đa dạng các loại sản phẩm như xăng RON92, RON95, dầu hỏa/nhiên liệu bay Jet A1, khí hóa lỏng (LPG), dầu diesel ô tô, propylene…

Từ khi đi vào vận hành, NMLD Dung Quất sản xuất ổn định với hơn 97 triệu tấn sản phẩm và đạt hơn 49 triệu giờ công an toàn, đóng góp vào ngân sách của tỉnh Quảng Ngãi hơn 230 nghìn tỷ đồng. Dự án này góp phần thu hút đầu tư vào Khu kinh tế (KKT) Dung Quất với vốn đầu tư tăng từ 3,7 nghìn tỷ đồng (giai đoạn 1996 - 2004) lên khoảng 84,3 nghìn tỷ đồng (giai đoạn 2007 - 2008). Với những đóng góp tích cực, NMLD Dung Quất giúp tỉnh Quảng Ngãi đứng thứ 12/63 tỉnh, thành về thu ngân sách (năm 2023); xếp hạng 18/63 tỉnh, thành về quy mô nền kinh tế và đứng thứ 5/14 tỉnh khu vực Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung trong năm 2024.

Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã định hướng xây dựng KKT Dung Quất thành Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng (LHD&NL) quốc gia. Đồng thời, phát triển các dự án năng lượng, nguyên liệu và vật liệu xanh bền vững, phù hợp với xu thế chuyển dịch năng lượng sạch, gắn với mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 và trở thành động lực của khu vực, phát triển bền vững trên cơ sở các tiềm năng, lợi thế của địa phương và khu vực.

Theo đó, Trung tâm sẽ tối ưu hóa việc khai thác và sử dụng các nguồn nguyên liệu sẵn có trong khu vực, bao gồm khí và condensate từ Lô 117-118-119 (Cá Voi Xanh), Lô 113-114-115 và các khu vực lân cận; nguyên liệu sinh khối... Trung tâm sẽ tăng cường kết nối với các vùng Tây Nguyên, Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ; tạo mối quan hệ đối tác chiến lược với doanh nghiệp trong các ngành công nghiệp liên quan như thép, nhựa… tại các KKT lân cận để mở rộng chuỗi giá trị sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Khu bể chứa sản phẩm Nhà máy Lọc dầu Dung Quất

Đầu tháng 8/2024, tại buổi làm việc giữa đoàn công tác Bộ Công Thương với tỉnh Quảng Ngãi về tình hình phát triển công nghiệp, thương mại và triển khai thực hiện quy hoạch ngành quốc gia về năng lượng, khoáng sản tại Quảng Ngãi, ông Đào Duy Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than cho biết, Đề án Trung tâm LHD&NL quốc gia tại KKT Dung Quất là 1 trong 3 trung tâm được định hướng thành lập tại Việt Nam. Đối với trung tâm tại KKT Dung Quất, đây sẽ là trung tâm đầu tiên của quốc gia, do đó, có những khó khăn, thách thức nhất định trong việc triển khai. Thời gian qua, các cấp liên quan đã có những dự thảo về Đề án để trình lên Thủ tướng.

Ông Đào Duy Anh kêu gọi sự phối hợp, hợp tác của tỉnh Quảng Ngãi trong việc tập trung nghiên cứu các mô hình trên thế giới để xây dựng mô hình phù hợp với nước ta. Đồng thời, Tỉnh cần có các cơ chế, chính sách phù hợp để kêu gọi, thu hút đầu tư vào Đề án. Hơn hết, tỉnh Quảng Ngãi cần có sự chuẩn bị về nguồn nhân lực hoặc xem xét đào tạo, thu hút lao động phục vụ cho Đề án. Đặc biệt, cần có cơ sở hạ tầng phù hợp, đáp ứng yêu cầu về xây dựng Trung tâm LHD&NL quốc gia.

Về phía Bộ Công Thương, theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, tỉnh Quảng Ngãi cần đẩy mạnh cơ cấu lại ngành công nghiệp theo hướng hiện đại. Trong đó, nâng cao đóng góp của sản xuất công nghiệp trong GRDP địa phương, chú trọng phát triển những ngành công nghiệp chủ lực như lọc hóa dầu, luyện thép chất lượng cao, công nghiệp đóng tàu… Tỉnh cũng cần chủ động thúc đẩy mối liên kết giữa KKT Dung Quất với KKT mở Chu Lai để hình thành trung tâm công nghiệp ven biển trọng điểm của khu vực duyên hải miền Trung và cả nước. Đồng thời, xây dựng Dung Quất trở thành Trung tâm LHD&NL quốc gia. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với UBND tỉnh Quảng Ngãi xây dựng và triển khai Đề án Trung tâm LHD&NL quốc gia tại KKT Dung Quất.

Hà Minh